حالا باید فهمید دوست خوب کیست
و به چه کسی میتوان امید دوستی داشت؟
نخستین شرطی که لازم است در یک دوست خوب وجود داشته باشد،
ایمان و تقواست. خداوند در آیه ۲۸ سوره کهف به پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم)
دستور میدهد:«با کسانی باش که پروردگار خود را صبح و عصر میخوانند و تنها ذات او را میطلبند.
هرگز چشمهای
خود را به خاطر زینتهای دنیا از آنها برمگیر».
درشان نزول این آیه در تفسیر نمونه آمده است:
«گروهی از اشراف و ثروتمندان به پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) گفتند
اگر فقرا و مستمندان را از خود دور سازی، ما نزد تو میآییم؛برای همین این آیه نازل شد». از نگاه قرآن
میزان شخصیت انسانها رابطه مستقیمی با اعتقادات آنها دارد.
آیه یک سوره ممتحنه را بخوانید؛«ای کسانی که ایمان آوردهاید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید.
شما به آنان اظهار محبت میکنید در حالی که آنها به آنچه از حق برای شما آمده، کافر شدهاند». پس یادتان باشد که ایمان خیلی مهم است.
دوست خوب باید عاقل هم باشد. حضرت علی (علیهالسلام) در غررالحکم میفرماید:
«همنشینی با دوست خردمند، زندگی بخش جان و روح است» و در همان جا میگوید:
«دشمن با خرد برای تو از دوست نادان مطمئنتر است».
از نظر مولا، اصالت خانوادگی هم مهم است؛
«از دوستی و رفاقت با کسی که از نعمت عقل بیبهره است.
خودداری کنید و به کسی که اصالت خانوادگی ندارد، احسان نکنید و او را بر نگزینید زیرا کسی که عقل ندارد به گمان اینکه به شما نفع میرساند،زیان وارد میآورد و کسی که اصالت خانوادگی ندارد.
به کسی که به او احسان و خوبی کرده، بدی و آزار روا میدارد».
امام صادق (علیهالسلام) هم در «بحارالانوار» سفارشهایی برای دوستیابی دارد:«از دوستی و معاشرت با افراد پست و فرومایه خودداری کنید.
چون در چنین دوستی و معاشرتی، هیچگونه خیر و صلاحی وجود ندارد».
امام علی (علیهالسلام) هم در این باره میفرماید:
«دوست واقعی نخواهد بود؛ مگر اینکه دوستش را در سه حالت فراموش نکند؛ به هنگامی که دنیا به او پشت کرده، وقتی که غایب است و پس از مرگ».
دوست خوب باید به تعهدات هم پایبند باشد.
در «اصول کافی» و «امالی» شیخ صدوق به نقل از امام صادق (علیهالسلام) آمده است:«دوستی حد و مرزی دارد. هر کس آنها را مراعات کرد، دوست حقیقی است و گرنه نسبت دوستی به او نده.
آنکه نهان و آشکارش برای تو یکسان باشد، زینت تو را زینت خود و عیب خویش برمیشمرد.
اگر به ریاست و ثروت و مقام برسد، رفتارش عوض نشود، اگر تمکن پیدا کرد، از آنچه دارد نسبت به تو دریغ نورزد و تو را در گرفتاریها رها نکند و تنها نگذارد».
امام علی (علیهالسلام) هم در این باره میفرماید:
«دوست واقعی نخواهد بود؛ مگر اینکه دوستش را در سه حالت فراموش نکند؛به هنگامی که دنیا به او پشت کرده، وقتی که غایب است و پس از مرگ».
دوست خوب باید شما را به نیکی بخواند. آیه ۷۱ سوره توبه این را به روشنی بیان کرده:«مردان و زنان با ایمان دوستان یکدیگرند.
(و در ترجمه ای دیگر یار و یاور یکدیگرند)
که همدیگر را به کارهای پسندیده وا میدارند و از کارهای ناپسند باز میدارند».
التماس دعا
آرامش در قلبی است که در تصرف خداست لحظه هایتان آرام و سرشار از یادخدا