عرفاء براي طهارت و پاكيزگي، چهار مرتبه را ذكر ميكنند كه اولين مرتبه آن پاكسازي خويش از نجاسات ظاهري و باطني است و دومين مرتبة آن پاكسازي اعضاء و جوارح از گناهان و معاصي است و سومين مرتبه، به طهارت و پاكيزگي قلب مربوط بوده و عبارت از پاكسازي دل از اخلاق رذيله و ملكات ناپسند اخلاقي است كه از جمله آنها بخل، كينه و حسادت است. چهارمين و بالاترين مرتبه طهارت عبارت است از اينكه انسان خود را از هر چه كه غير خداست پاك سازد و جز خدا نبيند و جز خدا نگويد و نشنود و جز راه خدا راهي را نپويد.
اين بيان نشاندهندة آن است كه دو قسم اخير پاكسازي كه به پاكيزگي دل، مرتبط است از دو قسم نخست آن مهمتر و برتر شمرده شده است.
نكته ديگر اين است كه اسلام همانطور كه به پاكسازي فكر و جسم اهتمام ميورزد، به پاكسازي دل نيز نهايت اهتمام را ورزيده و در خصوص آن دستورات مهمي را صادر فرمود. و مسلمانان را به اين نكته توجه داد كه مسلمانان همانطور كه مكلف به پاكسازي تناند كه منظر مردم است، بايد دل را نيز پاك نمايند كه منظر خداست؛ به عبارت ديگر مردم جسمشان را پاك ميكنند از آن جهت كه در مرئي و منظر مردم قرار دارد و دلهاشان را نيز بايد پاك كنند كه مرئي و منظر خداست چرا كه بر اساس روايات وارده از معصومين ـ عليهمالسلام ـ خداوند به صورتها نمينگرد، بلكه به دلهايتان نظر و نگاه ميكند. (ينظروا الي قلوبكم) و شايد بتوانيم بگوييم كه اسلام پاكسازي دل را بر پاكسازي جسم مقدم داشته است لذا در قرآن كريم جمله «انالله يحبالتوابين» را قبل از جمله «انالله يحبالمتطهرين» بيان فرموده است.
پاكسازي تن از نجاسات است، ولي پاكسازي دل بر اساس روايات به وسيله تقوا و يقين، و نيز پاكسازي آن از اخلاق رذيله و صفات ناپسند است كه در رأس آنها كينه است و لذا از علي ـ عـ نقل شده است كه فرمود:«رأسالعيوب الحقد»«در رأس تمامي عيوب، كينه قرار دارد».
و نيز فرمود: «شر ما سكنالقلبالحقد» يعني «بدترين چيزي كه در قلب انسان جاي ميگيرد، كينه است»، و نيز فرمود: «طهروا قلوبكم منالحقد» دلهايتان را از كينه پاك سازيد». و پيامبر(ص) نيز فرمود: «تساقطواالضعائن» يعني كينهها را دور بيندازيد» و در روايات آمده است كه با يكديگر مصافحه كنيد و از يكديگر گذشت كنيد كه كينهها از اين دو طريق از دلهايتان زدوده خواهد شد.
خوشبختانه يكي از چيزهايي كه نوروز را در نزد ما مسلمانان مهم جلوه ميدهد و باعث ميشود كه ما مسلمانان براي نوروز در فرهنگ ديني خودمان جايگاه مثبتي را در نظر بگيريم، همين است كه فرا رسيدن ايام نوروز در ميان ما غالباً با زدودن كينهها همراه است؛ به عبارت روشنتر؛ صفاي نوروز در آن است كه دلهايمان را با پاك نمودن از كينهها صفا ببخشيم و خانة دل را همچون خانة جسممان تكاني داده و بديها و پليديها را از آن بزداييم
سلام
زیبابود
موفق باشید و التماس دعا
اللهم عجل لولیک الفرج