علت حرمت ربا
1. ربا، اکل مال به باطل است
معناي اکل مال به باطل، آن است که کسي بدون دليل عقلي و منطقي درآمدي به دست آورد؛ مانند: درآمد از راه قماربازي و يا شراب فروشي؛ لذا خداوند در اين زمينه فرموده است: (ففَبِظُلْمٍ مِنَ الّذينَ هادُوا حَرّمْنا عَلَيهِمْ طَيباتٍ أُحِلّتْ لَهُمْ وَ بِصَدِّهِمْ عَنْ سَبيلِ اللّهِ كَثيرًا وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَوا وَ قَدْ نُهُوا عَنْهُ وَ أَكْلِهِمْ أَمْوالَ النّاسِ بِالْباطِلِ وَ أَعْتَدْنا لِلْكافِرينَ مِنْهُمْ عَذابًا أَليمًا).
پس به سزاي ستمي که از يهوديان سر زد و به سبب آنکه (مردم را) بسيار از راه خدا باز داشتند ، چيزهاي پاکيزهاي را که بر آنان حلال شده بود، حرام گردانيديم، و (به سبب) ربا گرفتنشان با آنکه از آن نهي شده بودند، و به ناروا مال مردم خوردنشان ،و ما براي کافران آنان عذابي دردناک آماده کردهايم.
2. ربا، بازدارنده از تلاش اقتصادي
يکي از اصحاب امام صادق(ع) به نام هشام، علت حرام شدن ربا را سؤال کرد. حضرت فرمود: “انه لو کان الربا حلالاً لَتَرَکَ الناس التجارات و ما يحتاجون اليه فحرم الله الربا ليفر الناس من الحرام الي الحلال و الي التجارات و الي البيع و الشراء؛ اگر ربا حلال بود، مردم کار و تلاش را رها ميکردند (و سود پول ميگرفتند). خداوند، ربا را حرام کرد تا اينکه مردم سراغ کار و تلاش و معاملات سالم بروند و از حرام به حلال روي آورند.
3. سبب فساد در جامعه
ربا سبب ميشود عدهاي در جامعه روز به روز فقيرتر بشوند و افراد فقير بسيار آسيب پذيرند و بيش از ديگران زمينههاي انحرافات برايشان فراهم است و شايد بدين جهت، گناه ربا از گناهان جنسي زيادتر بيان شده است ؛زيرا ربا زمينه ساز بسياري از آلودگيهاست و اين ظلم بسيار بزرگي به فرد و جامعه است. امام رضا(ع) در بيان علت حرام شدن ربا فرمود:
“لما في ذلک من الفساد و الظلم؛ چون ربا سبب فساد و ظلم مي شود.
4. مانع کار خير
يکي از اصحاب امام صادق(ع) به نام سماعه نقل ميکند، به حضرت گفتم: مشاهده کردهام که خداوند متعال بحث (حرام بودن) ربا را در قرآن مکرر بيان نموده است. حضرت فرمود: “او تدري لم ذاک؛آيا علتش را ميداني؟” عرض کردم: خير. فرمود: “لئلاّ يمتنع الناس من اصطناع المعروف؛ چون ربا مانع کمک به ديگران و انجام کارهاي خير (در جامعه) ميگردد.
التماس دعا